Çуркунне е кĕркунне, вăрлăха çĕре хывнă чухне, çĕр ĕçченĕ яланах лайăххине шанса ĕçлет. Пысăк тухăç илме ĕмĕтленет, мĕн чухлĕ тупăш илессе палăртать. Анчах яланах шухăшланă пек пулмасть çав. Акă, кăçал çуркунне калчасем парка, туслă шăтса тухрĕç. Кĕрхисем те аван хĕл каçнăччĕ. Çакă хресчене пысăк шанчăк панăччĕ. Вĕçĕмсĕр çумăр çуни, кайран, пучахсем тулмалли вăхăтра, çанталăк сивĕрех тăни хăйĕн ĕçне турĕ пулмалла. Тĕштырă тухăçпа савăнтараймарĕ. Пĕрчĕллĕ тата пăрçа йышши тырăсен районти вăтам тухăçĕ 15 центнер çеç. "Восток" ялхуçалăх производство кооперативĕнче вара ку кăтарту 16,6 центнерпа танлашать. Паллах, кунашкал тухăç никама та тивĕçтермест. 2003 çулта хуçалăхăн пỹлмине пурĕ 16634 центнер тырă кĕнĕ пулсан, кăçал -12990 центнер çеç. Çавна май выльăхсене епле хĕл каçарасси халех пăшăрхантарать кооператив ертỹçине В.Г.Михеева. "Востоксем" килес çул акма кирлĕ чухлĕ вăрлăх хатĕрлесе хăварнă. Ăна тасатса-алласа кĕлетсене кĕртсе хунă. Вырмана хуçалăхри 5 комбайн хутшăннă. Çитĕннĕ тырпула вăхăтра та тирпейлĕ, тăкаксăр пухса илес тесе тимленĕ комбайнерсем. Уйрăмах Алексей Белков, Валерий Ятманов, Владимир Петров тăрăшуллă ĕçленĕ. Тырă турттарнă çĕрте Александр Корнилов, Николай Хлебников водительсем хастар ĕçленĕ. Тырра çапса тĕшĕленипе, улăма пуçтарса урасем тунипе пушанса юлакан лаптăксене çийĕнчех сухаласа пынă, кĕрхи культурăсене акма çĕр хатĕрленĕ. Кунта Сергей Хлебников, Юрий Белков, Алексей Белков механизаторсем гусеницăллă тракторсемпе ĕçлеççĕ. Кĕрхи тырăсене 250 гектар çине акнă. Вĕсен лаптăкне 300 гектара çитересшĕн. "50 гектарне Пенза меслечĕпе акса пăхас тетпĕр-ха",- тет кооператив председателĕ. Ку меслет çĕр сийне (пластне) çавăрса пăрахмасăр çиелтен сухаланине пĕлтерет. Вара тăпран микрофлори улшăнмасть. Удобрени вырăнне вĕтетнĕ улăм сапаласа тăкаççĕ. Акмалли нормăна та чакармалла (Авт.). Мĕнех, пурнăçра яланах сăнав, танлаштару çинче вĕренсе пыратăн. Çак эксперимент та ăнăçлă пуласса шанас килет. Эпир "Востока" çитнĕ кун (сентябрĕн 8-мĕшĕ) хирти юлашки гектарсем çинчи улăма тирпейлетчĕç. Геннадий Ершов, Алексей Федоров, Николай Коновалов механизаторсем улăма урасем патне волокушăсемпе сĕтĕрсе тăнă. Олег Ершовпа Владимир Сугоров стогометательсемпе тăрăшаççĕ. Евгений Белков, Андрей Хлебников, Вениамин Белков, Николай Казаков, Сергей Белков, Валерий Антонов улăм урине тирпейлĕ, ăшне çумăр каймалла мар купаласа тăраççĕ. Хальхи вăхăтра ял ĕçченĕ-сем 50 гектар çинчи çĕрулмине кăларнă çĕрте пикенсе ĕçлеççĕ. "Восток" хуçалăх выльăх-чĕрлĕх отраслĕ çине яланах пысăк тимлĕх уйăрнă, уйăрать те. Выльăх йышĕ иртнĕ çулхинчен чакнă пулин те, сăвакан ĕнесен шучĕ çав шайрах юлнă, 210 пуç. Кăçалхи ултă уйăхра сăвакан кашни ĕне пуçне вăтамран 2509 килограмм сĕт сунă. Çулталăк вĕçĕнче Хырхĕрринчи сĕт-çу фермин дояркисем хушшинче 5 пинлĕ чикĕ урлă каçакансем те пулĕç-ха. Кунта мăйракаллă шултра выльăхсем талăкра вăтамран 480-шар грамм ỹт хушаççĕ, сыснасем - 213 грамм. Обществăлла выльăх-чĕрлĕхе хĕл каçма апат çителĕклĕ хатĕрлес тесе ял ĕçченĕсем çу каçипех вăй хунă. 2041 тонна сенаж, 415 тонна утă янтăланă. Выльăх апачлĕх культурăсене çулнă çĕрте Валерий Михеев, Юрий Чернов, Юрий Михеев, Геннадий Чернов механизаторсем хăйсен пулăшаканĕсемпе пĕрле тăрăшнă. Юрий Хлебников МТЗ-80 тракторпа утă-улăма пресланă. Сăмах май каласан, Юрий çурхи ака вăхăтĕнче выльăх кăшманне, сахăр чĕкĕнтĕрне акса хăварнă, вĕсене çу каçипе пăхса, речĕсене кăпкалатса тăнă. Ял çыннисен ĕçне çăмăллатас, механизацилес тесе чылай тăрăшать "Восток" кооператив правленийĕ. Акă, кăçал утă пăтратакан-пуçтаракан ГВР-6 агрегат туяннă. Утă тирпейлесе кĕртес ĕçре пысăк пулăшу кỹнĕ вăл. Утă-улăма рулона пресламалли установка та илнĕ. Унсăр пуçне, кăçал сĕт-çу ферминче Швецинче туса кăларнă "Делаваль" установка вырнаçтарнă, çак фирмăн 4 тонна сĕт кĕрекен холодильникне те илсе лартнă. Çавна май сĕт пахалăхĕ те аванланнă, вăл пысăкрах хакпа сутăнать. Хальхи вăхăтра кунта фермăра пухăнакан тислĕке хире турттараççĕ. Канашри "Мост" ООО автомашинисем паянхи куна уя 3 пин тонна тислĕк кăларнă. Унпа çитес çул çĕрулми, чĕкĕнтĕр лартмалли вырăнĕсене апатлантарасшăн. Хĕрỹ ĕççи вăхăтĕнче уй-хирте тăрăшакансем, механизаторсем хуçалăх столовăйĕн-че апатланаççĕ. Çакă ĕçлекенсемшĕн питĕ меллĕ, кăнтăрлахи апата кайса çỹресе хаклă вăхăт çухалмасть. Галина Шикова, Елена Михайлова, Надежда Пушкина поварсем апачĕ тутлă та техĕмлĕ пултăр, çиекенĕн чĕри патне пытăр тесе сахал мар тăрăшаççĕ. Ĕç укçине вăхăтра тỹлесе пыраççĕ "Востокра". Енчен те 2003 çулта уйăхри вăтам ĕç укçи 726 тенкĕпе танлашнă пулсан, кăçал вăл 1054 тенке çитнĕ е 45 процент чухлĕ ỹснĕ. Чи пысăк шалу илекенсем- мăйракаллă шултра выльăхсен комплексĕнче ĕçлекенсем. Вĕсен вăтам ĕç укçи - 2377 тенкĕ. Механизаторсен уйăхсерен 1892-шер тенкĕ тухса пырать. Водительсен 1756, сысна пăхакансен - 1530 тенкĕ. Кунсăр пуçне, ял ĕçченĕсене çулсеренех утă-улăмпа, тырăпа тивĕçтереççĕ. Пенсионерсене те кỹрентермеççĕ ку енĕпе. Ылтăн кĕркунне, кĕр мăнтăрĕ çитрĕ. Пỹлмесем тулса пыраççĕ. Çапах та ял çыннин уй-хирте ĕçĕ пĕтмен-ха. "Иккĕмĕш çăкăра" пуçтарса кĕртсен сахăр чĕкĕнтĕрĕпе выльăх кăшманне кăларма черет çитет. Вĕсен тухăçĕсем аван пуласса шанса тар тăкать çĕр çынни..

Первоисточник: "Каçал Ен"